İcra Kurulu üyesi olarak Pazarlama ve Satış Danışmanlığı verdiğim Turyap Holding’de 2. El gayrimenkul pazarını deneyimliyorum.
Sektör pazarı; eline çantayı alan emlakcılara konsantre olurken ben farklı noktalara dikkat çekmek istiyorum. Dikkat çekerken Özellikle Bu kurumların ana faaliyetleri dışında emlak pazarlama/satış işlerini emlak sektörü oyuncularına bırakmalarını 24.Haziran.2018 seçiminden önce bu konuda bürokratik düzenlemeye gidilemeyeceğini düşünsem de geleceğin yönetim sistemine öneriyorum.
- Banka/Finans Kurumlarının Gayrimenkul Satışı: Banka/Finans kurumlarının ipotek, teminat karşılığında aldığı problemleri çözülen gayrimenkullerin bünyelerinde pazarlanması/satışın gerçekleşmesini, gayrimenkul sektörü ve sektörün gelişmesi adına doğru bulmuyorum. Faaliyet konularında Bir biri ile bağlantılı 2 sektörde, Ana faaliyet konusu para olan kurumların kişi ve/veya kurdukları bölüm aracılığı ile gayrimenkul satışını gerçekleştirmeye çalışmaları gayrimenkul sektöründe derinliği olumsuz yönde etkilemektedir. Banka, finans, sigorta, yatırım kuruluşlarına önerim, alım ve satımlarında emlak kuruluşlarını çözüm ortağı olarak görmeleri ve birlikte hareket etmeleridir.Bankacılık finans sektörünün bu konuda aracı emlak kuruluşu kullanmaları yönünde düzenlemeye ihtiyacı vardır.
- Kurumların İhtiyaç Fazlası Gayrimenkul Satışları: Özel sektörde, barter, iş karşılığı alınan gayrimenkullerin değerlendirilmesi kurum bünyesinde yapılmaya çalışılıyor. Örneğin, Ana faaliyet konusu dekorasyon olan bir firmanın, sektörel bağlantısı olsada gayrimenkul satış/kiralama organizasyonunda bulunmasını tasvip etmiyorum. Ayni durumun emlak aracılık hizmetlerinde yaşanmaması için gayrimenkul aracılık hizmetinde, inşaat, dekorasyon, tadilat gibi birbiri ile bağlantılı ve otomotiv gibi farklı iş kollarına izin verilmemesini öneriyorum.
- Site Yönetimlerinin 2.el gayrimenkul satışlarına yönelimleri: Yaşayan, yerleşen gayrimenkul ve sirkülasyon hakimiyeti site yönetimlerini emlakçılığa iterken rant kaynağı farklı bir çazibe ortaya çıkarmaktadır. Site /proje tarzında gelişen metropollerde site yönetimleri, emlakçıların karşısına kolluk kuvveti gibi çıkmaktadır. Güvenlik perdesi arkasında ortaya çıkan rant engellemeleri sitelerin yerleşim süresini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Yönetim planları ile ortaya çıkarılan/çıkarılabilecek engellemelerin önüne geçilerek sitelerdeki haksız rekabet önlenmelidir.
- Proje geliştirici/müteahit firmaların 2.el pazarına yönelimi: Teslim süreci devam eden projeler için 2.el satış / kiralama değerleri çok büyük önem taşımaktadır. Firmalar satış sözleşmeleri, gayrimenkul teslim tutanaklarında satışa konu gayrimenkullerin kiralama ve/veya 2.el’de satışlarını devam ettirebilmek için yaptırım yollarını değerlendirebilmektedir. Benim önerim müteahit/proje geliştirici firmaların % 85 satış seviyelerine gelen , teslim aşamasında ki projelerini emlak kuruluşlarına açmaları onların desteklerini almalarıdır.
Ana faaliyet konusu; gayrimenkul alım/satım ve kiralama olan ticari işletmelerin/emlakçıların her türlü gayrimenkul alım/satım ve kiralamaya aracılık hakkının yasal düzenleme ile sağlanması önem arz etmektedir.
Dünyanın, ofisden; online sisteme yöneldiği, yakın gelecekte ofissiz sistemin pazar hakimiyeti elde edeceği, geleceğin emlakçı profilinde, emlakçıları çantalı/ofisli olarak kategorize etmek yerine, uygulama şekillerinde revizyona giderek sistem kayıt altına alınmalıdır. Sistemi kayıt altına alma önerilerim:
- KDV oranlarında düzenleme: Emlak kuruluşlarının sunduğu hizmet içinde yaratılan bir katma değer olmadığı için %18 kdv oranının değerlendirilmesi önerilir.
- Vergisel Düzenleme: Hizmet sunum girdi maliyet kalemlerinin yetersizliği gelir/kurumlar vergi ve kâr marjlarını etkilemekte olup tekrar değerlendirilmelidir.
- Tapu Devir Yetkisi : Tapu devirlerinde, emlak kuruluşlarının işleme aracılıkları zorunlu hale getirilmelidir.
Sanal ortamda konumlu portföyler ile emlak ofis ziyaretleri hızla azalırken; emlakçıların pazar içinde aktif rolleri artmaktadır.
Gayrimenkul sektöründe yönünü arayan emlak kuruluşlarına, konu paydaşlarına ve yasal/hukuki süreci yöneten kademelere yılların ve günümüzün problemlerine çözüme davet ediyorum.
Bilge Özdemir
Marketing and Sales Solution Partner of Real Estate Projects
