Eti Maden bor satışından son 5 yılda 2.6 milyar lira kâr elde etti. Bu kârın 1.8 milyar lirasını Hazine'ye aktardı.
Türkiye cam sanayinden, deterjana, seramikten havacılık ve uzay sanayine kadar çok geniş bir alanda kullanılan bor madenlerinin yüzde 73.5'una sahip. Kaynaklarını uzun yıllar boyunca verimli bir şekilde kullanamayan Türkiye, son yıllarda yaptığı hamlelerle bu tabloyu tamamen değiştirdi. Bor madenlerinin tek işletmecisi Eti Maden, izlediği akılcı strateji ile önce üretimde dünya lideri oldu. Ardında da fiyatlar üzerinde belirleyici konuma geldi. Şimdi bu stratejinin meyvelerini topluyor.
Vatan gazetesinden Ufuk Şanlı'nı haberine göre; son 5 yılda kârını 4 kat artıran kamu şirketi, bu süreçte vergiler hariç Hazine'ye tam 1.8 milyar lira aktardı. Aynı dönemde Eti Maden şirketin gelirleri 322 milyon dolardan 822 milyon dolara yükseldi.
Şirketin yakaladığı yüksek karlılığının arkasında iki faktör yatıyor.
ÜRETİM 2.1 MİLYONA ÇIKTI
Bunlardan ilki üretim ve pazarlama alanında izlenen akılcı strateji. Bor fiyatlarının oluşumunda etkili olan küresel maden devi Rio Tinto ile ciddi bir mücadeleye giren rezervlerin de sağladığı güçle önce pazarın üretim lideri hemen ardında da fiyatlar üzerinde belirleyici konuma geldi. 2002 yılında 436 bin ton olan toplam üretimi 2012 sonunda 2.1 milyon tona çıkardı.
ASYA DEVLERİNİN GÖZDESİ
2005 yılında dünya üretim liginin şampiyonu haline gelen Eti Maden, iki sene sonra yine ezberbozan bir hamle yaptı.
Geleneksel pazarlar Avrupa ve Amerika'nın yerine pazarlama faaliyetlerinde yükselen güç Asya'yı öne çıkarmaya başladı. Bölgeden gelen güçlü talep sayesinde bu tablo kısa zamanda değişti. 2010'dan itibaren Asya Bölgesi, Avrupa'nın yerini aldı. Şu anda toplam ihracatının yüzde 59'unu Asya Bölgesi'ne yapan Eti Maden'in son yıllardaki yeni gözdesi ise Ortadoğu ve Afrika.
Eti Maden'in hedefi 2023 yılında bor ihracatından 2.5 milyar dolar gelir elde etmek. Bunun için de gereken yatırımlar süratle hayata geçiriliyor.
Kaynak: Vatan
Bor, periyodik cetvel üzerinde B simgesiyle gösterilen, ısıya dayanaklı, sert bir yapıya
Bor elementi 2300 C ‘
Türkiyede bulunan başlıca bor yatakları, Balıkesir, Kütahya, Bursa ve Eskişehir’de bulunmaktadır ve Bor madenlerini işletmek için Kırka (Eskişehir), Emet (Kütahya), Bigadiç (Balıkesir), ve Kestelek (Kütahya)’te tesisler bulunmaktadır.
Kırka Bor İşletmeleri : Yıllık 800.000 ton üretim kapasitesine sahiptir. Ayrıca Kırka’daki bu bor yatağı dünyanın en büyük bor yatağı olma özelliğini taşımaktadır.
Emet Bor İşletmeleri : Yıllık 500.000 ton üretim kapasitesine sahiptir.
Bigadiç Bor İşletmeleri : Yıllık 200.000 ton üretim kapasitesine sahiptir.
Kestelek Bor İşletmeleri : Yıllık 100.000 ton üretim kapasitesine sahiptir.
Tablodan da anlaşıldığı gibi Türkiye bor rezervlerinde %72′lik pay ile birinci sırada gelmekte, %8.50 ‘lik pay ile Rusya ikinci ve %6,80 ‘lik pay ile amerika üçüncü sıradadır. Ancak MTA ( Maden Tetkik Arama ) tarafından yapılan rezerv arama çalışmaları sona erdiğinde Türkiyedeki bor rezervlerinin daha da artacağı tahmin edilmektedir. Yaklaşık 40 yıl sonra ise Türkiye dünya üzerinde bor rezervine sahip tek ülke olacak ve Türkiyenin dünya üzerindeki popüleritesi artacaktır bu sebeple bor’un ülkemiz açısıdan stratejik önemi oldukça fazladır.
Kullanım alanı bu derece geniş olan bor elementini Amerika uzay teknolojilerinde ve askeriye sistemlerinde kullanırken Türkiye deterjan ve sabun yapımında kullanmaktadır. Birçok bilim insanının “21.yüzyılın Petrolü ve Sanayinin Tuzu” diye tanımladığı bor, bazı yerel kaynaklarda fazla abartıldığı, aslında bor’un ekonomik açıdan pek öneminin olmadığı vurgulanmaktadır ancak bütün bu söylemler yanlıştır, çünkü bor’un kullanım alanı dünyadaki birçok doğal kaynaktan daha fazla ve önemlidir. Örneğin günümüzün en önemli doğal kaynağı olan petrol; gaz yağı, akaryakıt, makine yağı, fuel oil, jet yakıtı gibi alanlarda kullanılırken Bor, bütün bu alanlarda kullanılabildiği, bilgisayar sistemlerinde ve askeriye sistemlerinde dahi kullanılabilmektedir. Bunun yanında sürtünmeye ve ısınmaya dayanaklı olduğu için uçaklarda ve uzay araçlarında da kullanılmaktadır.
Bor Madenlerinin Kullanım Alanlarına Göre Dağılımı
Bor Madenlerinin Başlıca Kullanım Alanları :
- Cam Sanayi: Borosilikat Camları, İzolazyon Cam Elyafı, Tekstil Cam Elyafı, Optik Lifler, Cam Seramikleri, Şişe ve Diğer Düz Camlar
- Seramik Sanayi: Emaye, Sır,Sırça, Porselen Boyaları
- Nükleer Sanayi: Reaktör Kontrol Çubukları, Nükleer Kazalarda Güvenlik Amaçlı ve Nükleer Atık Depolayıcı olarak, Uzay ve Havacılık Sanayi: Sürtünmeye-Aşınmaya ve Isıya Dayanıklı Malzemeler, Roket Yakıtı katkı malzemeleri
- Askeri & Zırhlı Araçlar: Zırh Plakalar , kompozit malzemeler.
- Elektronik-Elektrik ve Bilgisayar Sanayinde: Bilgisayarların Mikro chiplerinde, CD-Sürücülerinde, Bilgisayar Ağlarında; Isıya-Aşınmaya Dayanıklı Fiber Optik Kablolar, Yarı İletkenler, Vakum Tüpler, Dialetrik Malzemeler, Elektrik Kondansatörleri, Gecikmeli Sigortalar.
- İletişim Araçlarında: Cep Telefonları, Modemler, Televizyonlar .
- İnşaat-Çimento Sektöründe: Mukavemet Artırıcı ve İzolasyon Amaçlı olarak
- Metalurji: Paslanmaz ve Alaşımlı Çelik, Sürtünmeye-Aşınmaya Karşı Dayanıklı Malzemeler, Metalurjik Flaks, Refrakterler, Briket Malzemeleri, Lehimleme, Döküm Malzemelerinde Katkı Maddesi olarak, Kesiciler, Aşındırıcılar
- Enerji Sektörü: Hidrojen taşıyıcı,Güneş Enerjisinin Depolanması, Güneş Pillerinde Koruyucu olarak,
- Otomobil Sanayi: Hava Yastıklarında, Hidroliklerde, Plastik Aksamda, Yağlarda ve Metal Aksamlarda, Isı ve Ses Yalıtımı Sağlamak Amacıyla, Antifrizler
- Tekstil Sektörü: Isıya Dayanıklı Kumaşlar, Yanmayı Geciktirici ve Önleyici Selülozik Malzemeler, İzolasyon Malzemeleri, Tekstil Boyaları Deri Renklendiricileri, Suni İpek Parlatma Malzemeleri,
- İlaç ve Kozmetik Sanayi: Dezenfekte Ediciler, Antiseptikler, Diş Macunları,
- Tıp: Osteoporoz Tedavilerinde, Alerjik Hastalıklarda, Psikiyatride, Kemik Gelişiminde ve Artiritte, Menopoz Tedavisinde, Beyin Kanserlerinin Tedavisinde
- Kimya Sanayi: Bazı Kimyasalların İndirgenmesi, Elektrolitik İşlemler, Flotasyon İlaçları, Banyo Çözeltileri, Katalistler, Atık Temizleme Amaçlı olarak, Petrol Boyaları, Yanmayan ve Erimeyen Boyalar, Tekstil Boyaları
- Temizleme ve Beyazlatma Sanayi: Toz Deterjanlar, Toz Beyazlatıcılar, Parlatıcılar
- Tarım Sektörü: Gübreler, Böcek-Bitki Öldürücüler,
- Kağıt Sanayi: Beyazlatıcı Olarak
- Koruyucu: Ahşap Malzemeler ve Ağaçlarda Koruyucu olarak, Boya ve Vernik Kurutucularında
Bunların dışında ;
- Fiber Optik
- Kauçuk ve Plastik Sanayii
- Fotoğrafçılık
- Patlayıcı Maddeler (havai fişek vb.)
- Petrol Boyaları, yanmayan ve erimeyen boyalar, tekstil boyaları
- Zımpara ve aşındırıcılar
- Manyetik cihazlar
- İleri Teknoloji Araştırmaları
- Mumyalama gibi alanlarda da kullanılmaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar :
