Proje Geliştirilmiyor…
Türkiye genelinde son yıllarda sıkıntıya girip duran projeler ile birlikte müteahhit ve proje geliştiricilerin yeni proje geliştirme iştahı durdu. Ağırlıklı Geliştirilen projeler “yeni etaplar – devam eden süreçler“ olarak dikkat çekiyor. %50’ ler seviyesinden %30’ lar seviyesine son 3 yılda gerileyen “proje – 1. El satışları“ bunu ifade ediyor.
Ancak; 2.El pazarındaki %70’ ler seviyesine gelen hacmi Emlak Komisyoncuları Oda – Birliklerinin “ değerlendirmesini önemsiyorum.
Türkiye genelinde geliştirilmiş/geliştirilen projelerde yabancı satışları sektörün imdadına yetişiyor. %4’ ler seviyesinden son 3 yılda %15’ ler seviyesine yükselen 1.El’ de yabancı satışları; finansal Can Suyu oluyor.
%50’ lerden %70’ lere yükselen 2. El pazarında; Yatırımcı Kar’lı çıkarken, 1. El ve 1.El’ e girdi sağlayan inşaat, inşaat yan sanayi, kredi sağlayan kurumlar/sektörler hacimsel kayıplar yaşıyor.
İstanbul’u Yabancı Satışları Ayakta Tutuyor…
Türkiye Genelinde Gördüğümüz projelerdeki gerilemenin kopyasını İstanbul’da izliyoruz. %50’lerden %30’ lara gerileyen 1.El/proje satışları. İstanbul’ da ise Türkiye geneline göre yabancı satışları işi sırtlıyor,“%8-10’ lardan; %44’ ler seviyesine erişiyor. Tabir yerinde ise, projelerde Her 2 satıştan 1’i yabancılara gerçekleşiyor.
Bu aşamada ise Yabancılara Doğrudan – Dolayı Satış yapan, sektörel düzenlemelere ön ayak olan GİGDER gibi oluşumların söz söylemeye hakkı olduğunu düşünüyorum.
İstanbul, Türkiye’yi Taşıyor…
Türkiye geneli yabancı satışlarında vatandaşlıktan dolayı ağırlığın proje/1.El’ de olduğu izleniyor. Bu doğrultuda %30’ lar seviyesinde İstanbul’ gelişen satışların, son 3 yıldır %45’ ler noktasına eriştiği gözleniyor. Türkiye’ de yabancılar 1 İstanbul’ dan 1 farklı şehirden yer alıyor.
Sonuç olarak; Rekorlara sevinelim, emek verenleri tebrik edelim; ancak projelerini yıllarca yabancıya açmayan projelere/müteahhitlere… Toplam satışlar içindeki payının gerilediğini fark etmeyen, proje üreticilerine… saatlik değişen döviz karşısında maliyet ön görüsünde bulunamayan; ancak bunu yabancıya fiyat avantajı olarak görenlere ne diyelim ?