Cushman & Wakefield tarafından hazırlanan Ofis Pazarı 2018 Son Çeyrek raporuna göre geçen yılın son çeyreğinde İstanbul ofis pazarına 92 bin 750 metrekarelik yeni kiralama alanı girerken İstanbul’da 2018 yılı sonu itibarıyla toplam ofis alanı arzı 6 milyon 180 bin metrekareye ulaştı.
Genel Bakış
Ekonomide önemli bir şekilde kendini gösteren sıkılaşma neticesinde, GSYH artışı, 2018’in üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre %1.6 artış göstermiş olup bununla birlikte tüketici güven endeksi hafif bir düşüşle 58.20’ye gerilemiştir.
Ancak reel sektör güven endeksi, önceki üç aylık döneme göre artış göstererek Aralık ayında 97.7 puana ulaşmıştır. Öte yandan, mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı artmaya devam etmekte olup Eylül 2018 itibariyle %11.3 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyon oranında Aralık ayında hafif bir gevşeme görülmüş olup %20.3’e gerilemiştir. Bununla birlikte, enflasyon oranlarına ilişkin endişelerin devam etmesi ve Türk lirasının yakın tarihli değer kaybı, ofis kiralama ve yatırım faaliyetleri üzerindeki etkisini sürdürmektedir.
Kullanıcı Odağı
4. çeyrekte, İstanbul’da 92.750 m² yeni ofis alanı pazara girerken 2018’de ofis arzı
toplamda 376 nin 631 metrekare artarak toplam arz 6.18 milyon metrekareye çıkmıştır. 2018’de gerçekleşen toplam kiralama işlemleri yaklaşık 279 bin 127 metrekare olurken, dördüncü çeyrekte bu sayı yaklaşık 65 bin 564 metrekare olarak gerçekleşmiştir. Son çeyrekte gerçekleşen kiralama işlemleri bir önceki yılın aynı dönemi ve geçen çeyreğine göre karşılaştırıldığında, Türk Parası Kıymetini Koruma hakkında tebliğlerin etkisiyle
sırasıyla %7.78 ve %20.22 oranlarında düşüş göstermiştir.
4. çeyrekte, metrekare bazında anlaşmaların, %62.51’i Anadolu yakasında, %19.40’ı MİA’da gerçekleşmiştir. MİA dışında Avrupa yakasında gerçekleşen anlaşmalarda (%18.08) geçen çeyreğe kıyasla önemli bir artış kaydedilmiştir. En büyük yeni kiralama işlemleri arasında ÇimSA (2.594 metrekare, Rönesans Tower), Yöntem Kozmetik (2.400 metrekare, 4B Plaza), Lexus (2.000 metrekare, Süzer Plaza) ve Eaton (1.927 metrekare MOB) bulunmaktadır. Bunlara ek olarak, Index Grup, Seba Office’te 7.000 metrekare alan almıştır. Genel olarak, boşluk oranı 2018 yılı sonunda %24.68’e yükselmiştir.
Yatırımcı Odağı
Artan satılık gayrimenkuller ile ile birlikte, yatırım faaliyetleri ivme kazanmaya devam
edecektir, kayda alınan işlemler ise; Vakıf GYO’nun Nidapark Küçükyalı’da 102 adet ofis bağımsız bölümünü 220.7 milyon TL karşılığında Emlak Konut GYO’dan satın alması, Doğuş GYO’nun D Ofis Maslak’ı Doğuş Holding’den 525.69 milyon TL karşılığında satın alması, AG Anadolu Grup Holding’in eski Alternatifbank genel müdürlük binasını 62 milyon TL karşılığında Karadeniz Örme’ye satması ve İş Portföy Yönetimi’nin Kartal Manzara Adalar Ofis Binası’ndaki üç katı İş GYO’dan 25.8 milyon TL karşılığında satın alması olarak kaydedilmiştir.
Genel Görünüm
Döviz kurlarındaki artış, yavaşlayan GSYH artışı ve yüksek enflasyon gibi ekonomide kaydedilen ters rüzgarlara rağmen gerçekleşen kiralama işlemleri önceki yıla kıyaslandığında benzer bir seviyede korumuş olup, beklenen talep önümüzdeki dönemde artmaya devam edeceği öngörülmektedir. Dolayısıyla bu durum ofis pazarının, zorlu ekonomik koşullara rağmen daralma göstermediğini işaret etmektedir. Yakın tarihli istisnalar hariç olmak üzere, yabancı kuruluşlar için, Türk Parası Kıymetini Koruma hakkında tebliğler ile yabancı kişiler için yapılan son istisnalar ile birlikte ve TÜFE artışı nedeniyle A sınıfı ofis pazarındaki etkisi beklenildiğinden az görülmüştür; Fiyatların ise alıcı beklentilerine yaklaşması beklenmektedir
