Kiralık konut arayanlar, son yıllarda bakımsız, eskimiş ve yaşanabilirlik sınırlarının altında olan evlerin bile çok yüksek kira bedelleriyle sunulması sebebiyle ciddi bir problemle karşı karşıya kalıyor; duvarları dökülen, tesisatı arızalı, rutubetli ve temel onarımları yapılmamış dairelerin, bakımlı evlerle aynı fiyatlardan ilanlara konulması tepki çekiyor. Kiracıların geçmişte başvurduğu “onarımı kiradan düşme” uygulaması neredeyse tamamen ortadan kalkarken, taşınma masrafı, depozito ve emlakçı komisyonuna ek olarak onarım giderlerinin de kiracılara yüklenmesi, durumu daha da ağırlaştırıyor.
Kira sözleşmelerindeki “girdiğin gibi bırakacaksın” maddesi ve depozitonun teoride yeterli görünse de pratikte çoğu zaman yetersiz kaldığını belirten gayrimenkul hukuku uzmanı Av. Derya Kozal, artan tadilat ve onarım maliyetleri sebebiyle evden çıkışta oluşan gerçek zararların depozitoyla karşılanamadığını, resmî hasar tespit süreçlerinin ise zaman ve maliyet yüzünden tercih edilmediğini söyledi.
Davaların uzun sürmesi de ev sahiplerini yargı yolundan uzaklaştırıyor. Kozal’a göre temel problem, Türkiye’de kiralık konutlarda mecburi çıkış raporu ve bağımsız denetim sisteminin bulunmaması. Kiraya verilecek evlerin yaşanabilirlik, tesisat ve güvenlik açısından standartlara uygunluğu denetlenmeli; kiracı çıkışında ise bağımsız ekspertizle teslim durumu objektif şekilde raporlanmalıdır.
Kiralık konut piyasasındaki bu sorunlar, hem kiracıları hem ev sahiplerini mağdur ederken, uzmanlar minimum yaşanabilirlik standartları, zorunlu denetim ve bağımsız ekspertiz sistemi gibi düzenlemelerin acilen getirilmesi gerektiğini vurguluyor.
