Kamuoyunda ‘Kentsel Dönüşüm’ ya da ‘Afet Yasası’ olarak da bilinen Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşümü Yasası sayesinde Türkiye’yi 20 yıla yayılacak bir dönüşüm süreci bekliyor. Riskli yapılar belirlendikten sonra, yaklaşık 6.5-7 milyon konutun dönüşmesi planlanıyor. Binaların yıkılması, itiraz süreleri, 3’te 2 çoğunluk, çoğunluk dışında kalanlar konusunda kafalarda soru işaretleri var.
Vatandaş tespit edecek
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’a afet riski altındaki alanların dönüşümüyle ilgili merak edilenleri sorduk. Riskli binaların belirlenmesi için belediyelere yazıların gönderilmesiyle sürecin başladığını belirten Bakan Bayraktar, şunları söyledi: “Yasadaki ilk adım, Türkiye’de özellikle afet riskli alanlar, fay hattı, deprem kuşağı üzerinde bulunan bölgelerdeki riskli binaların tespiti. Öncelikle, vatandaşların yasadan istifade etmek için kendi riskli binalarını kendilerinin tespit etmesini istiyoruz. 1999’dan önce yapılan ve deprem riski bulunan bölgelerdeki binaları taramak gerekiyor. Belediyelerden de bu süreci vatandaşlara duyurmalarını istedik. Eğer riskli binalarını vatandaş tespit etmezse, belediyeler tespit edecek. Burada süre yok, peyderpey tespit ettikten sonra riskli binalar bize bildirilecek.”
İsteyenden başlayacak
Binaların ‘yıkılmasına rıza gösterenlerden’ başlanılacağını anlatan Erdoğan Bayraktar, şöyle konuştu: “Kim diyorsa ki benim binamı yıkın, yıkılacak. Biz yıkmak için 3’te 2 şartı aramıyoruz. 3’te 2 çoğunluk esası bina yıkıldıktan sonra gündeme gelecek. Eğer binanın riskli olduğu tespit edilirse, yıkılmasını bir kişi bile istemezse belediye de yıkmazsa biz bakanlık olarak yıkmak mecburiyetindeyiz.”
Yıkımlar ramazan sonrası
Yıkımlarda ilk kazmayı ramazandan sonra vuracaklarını söyleyen Bayraktar, “Şu anda bir çok yer tespit ettik. İstanbul’da, ilçelerinde, Kocaeli’de, İzmir’de, Bursa’da, Sakarya’da, Bingöl’de, Van’da tespit ettiğimiz yerler var. Yıkmaya başlayacağımız yerler var ama tüzüklerini, yönetmeliklerini, ikincil mevzuatlarını tamamlayalım ki, sistem en az yanlışla yürüsün” diye konuştu.
İmar artışları olacak
ERDOĞAN Bayraktar, dönüşüm esnasında imar artışlarının da bir miktar olabileceğini belirterek, “Aşırı imar artışları olmayacak. Bazı yerleri tolere etmek için yapacağız. 3 emsalin üstüne çıkmayı düşünmüyoruz” dedi.
Dönüşüm yerinde yapılacak, vatandaş memnun olacak
ÇEVRE ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Afet Yasası’nın ‘mülkiyet hakkını ortadan kaldırıyor’ eleştirilerine karşı şu yanıtı veriyor: “Mülkiyet hakkı anayasal bir haktır ancak yaşama hakkı, can emniyeti daha önemli bir haktır. Biz bunu önemsedik. Hangi belediye başarılı olmuşsa, hangi belediye vatandaşı ikna etmişse, hangi vatandaş rıza göstermişse oralardan başlayacağız. Yasanın getirdiği imkanlar var, imar imkanları var, kredi imkanları var, kentsel tasarım imkanları var. Bizim düşüncemiz yerinde dönüşüm yapmak. Vatandaşı incitmeden, memnuniyetini sağlayacak uygulamalar yapacağız” diye konuştu.
Vatandaşa kira ve kredi desteği olacak
DÖNÜŞÜM esnasında vatandaşın da cebinden para çıkacağını söyleyen Erdoğan Bayraktar, şu bilgileri verdi: “Örneğin vatandaşın bir tane salaş evi var, tapusu kendinin değil, orada enkaz bedelini vereceğiz. Gerisini kendisi verecek ama yardım edeceğiz. Ekonomik şartlara göre değerlendirme yapacağız. Diyelim ki bir yerde bir apartman var, dairesinin değeri 60 bin lira, biz ona 90 bin liralık daire vereceğiz. Aradaki farkı peşinat olmadan 10 yıl vade, 15 yıl vade ile faiz uygulamadan işleyeceğiz. Vatandaş kendisi yerini müteahhide versin, anlaşsın, dönüştürsün, biz de ona imar desteği, kentsel tasarım desteği sağlayalım, gerekirse kredi verelim. Bankalarla görüşüyoruz. Gerekirse faiz sübvansiyonu yapacağız. Vatandaş diyecek ki eski evimi al, arsa hissesini de sana vereyim, bana paramı ver. 80 bin lira verdik, gidecek bir yerden 150 bin liralık daire alacak, 70 bin lira kredi kullanacak. Belki biz onun kredisine bile faiz sübvansiyonu sağlayacağız. Çok mağdur olanlara eğer imkan bulursak, kira desteği vereceğiz. Kira verecek durumu yoksa mutlaka devreye gireceğiz.”
İmar artışları olacak
ERDOĞAN Bayraktar, dönüşüm esnasında imar artışlarının da bir miktar olabileceğini belirterek, “Aşırı imar artışları olmayacak. Bazı yerleri tolere etmek için yapacağız. 3 emsalin üstüne çıkmayı düşünmüyoruz” dedi.
Belediyeler hazırlık yaptı
BELEDİYELERİN çalışmalarından da söz eden Erdoğan Bayraktar, şu bilgileri verdi: “Dönüşüm, ilk olarak İstanbul’da başlayacak değil. İstanbul’da ilçe belediyelerinden hazırlıkları olanlar var. İzmir’de ciddi hazırlıklar var. İzmir Büyükşehir Belediyesi, gerek ilçe belediyeleri, gerek Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün hazırlıkları var. Bursa’da çalışmalar var. Kocaeli’de 3 bin 700 bina, yaklaşık 11 bin konut hazırlanmış yıkılmak için. Sakarya’dan, Bolu’dan talep geliyor. Hangisinden acil başlamamız gerekiyorsa, belediyelerin yaptığı hazırlığın yasaya uygunluğuna bakıp başlayacağız. Örneğin, İzmir kentsel dönüşüm noktasında çok zor durumda. İstanbul’da bazı dönüşümler yapıldı, mesafe alındı ancak oran olarak İzmir’deki durum çok daha geride. Aciliyet gerektiriyor. Belki aynı anda İstanbul, İzmir, Kocaeli, Bursa ve doğuda da Bingöl, Hakkari, Van gibi deprem riski taşıyan şehirlerden başlayacağız. Önceliğimizde deprem kuşağı üzerinde olan iller var. Birinci ve ikinci deprem bölgelerinden yürüyeceğiz.”
Hürriyet
