Türkiye ekonomisinin lokomotifi ve stratejik öneme sahip olan gayrimenkul sektöründe rakamlar toparlanmayı gösteriyor gibi olsa da yeni konut projelerinin üretimini teşvik eden birinci el satışların olması gereken seviyelerde olmadığı görülüyor. Geçmişte olduğu gibi birinci el konut satışlarının toplam satıştaki payının yüzde 50’ler olması gerekirken açıklanan rakamlarda yüzde 30 olduğunu görülüyor. Aynı şekilde yeni konut satışlarını etkileyen ipotekli satışların da idealde yüzde 40 seviyelerinde olması gerekirken yüzde 15’lere kadar gerilediği görülüyor. Ancak hem satın alma hem de kiralama tarafından konuta olan ilgi ikinci el pazarda artarken konut üretimi aynı oranda yükselmiyor. Konut piyasasındaki hareketlilik ilgi çekici düzeyde, ancak üretimde aynı ivmenin görülmemesi önümüzdeki dönem için arz-talep dengesini bozma tehlikesi doğuruyor.
Yılın ilk çeyreğinde markalı konut piyasalarında kredili satışların toparlanma sürecinin görüldüğü konut sektöründe geçtiğimiz aylarda merkez bankası faizlerinin tekrar yükselmesi ile birlikte içerisinde bulunduğumuz mayıs ayında ilginin azaldığı yatırmaların yine mevduata park ettiği görüldü. Konut piyasasında 2024’ün ikinci yarısından itibaren bir toparlanma süreci başlasa da, piyasanın tam anlamıyla dengelenmesi için gerekli olan birinci el konut satılışlarının yükseltilmesi ve konut yatırımcısına getirilen kredi kısıtlamalarının kaldırılması gerekiyor.
Yabancılara satışlar azaldı
Tüm dünyada yabancıya konut satış pazarı büyürken, Türkiye’de ise kan kaybetmeye devam ediyor. Ocak-Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yabancılara yapılan konut satışları yüzde 15 azaldı. Üç yıl öncesine kadar ülkemize 6 milyar doların üzerinde doğrudan yatırım getiren sektör 2024 yılında 2,8 milyar dolara kadar geriledi.
Dünyada bugün yabancıya konut satışı pazarının büyüklüğü 400 milyar dolar seviyesinde olduğu göz önüne alındığında Türkiye’nin bu pazardan aldığı payın yüzde 1 lere bile ulaşamadığı görülüyor. Global pazarda uluslararası gayrimenkul yatırımcılarının yeniden ülkemizi tercih etmesi için oluşturulacak olan politikaların hızlıca gözden geçirilerek hazırlanması, toplumun hassasiyetleri ve sektörün beklentileri göz önünde bulundurularak yeni bir sayfa açılmalı. Birkaç yıl öncesine kadar 10 milyar dolarlık satış hedeflerinden bahsedilen sektörde yeniden toparlanması için köklü adımlar atılması gerekiyor.
(Soner Keleş – Satış Çözümleri Kurucu, Motto Turkey Yönetim Kurulu Üyesi)
