TÜİK tarafından açıklanan konut satış verilerinde inşaat / proje geliştirme sektör temsilcisi olarak içinde bulunduğumuz sektör ekonominin verileri olan 1.el / proje rakamları ile hareket edilmesini sağlıklı buluyorum.
Bu doğrultuda 3 ana veri ışığı altına değerlendirmelerde bulunacağım:
- SATIŞLAR: Türkiye’de, Temmuz ayında; 43.984 konut satışı gerçekleşerek, Ocak – Temmuz döneminde 251.608’e erişti.
2014-25 yıllarının ayni döneminde en yüksek satış adeti 356.484 ile 2018 yılıdır. Yıl genelinde 2017 yılında gerçekleşen Rekor 659.698’lik satış adetinden sonra 2018 yılında,
651.572 konut satışına imza atılmıştır. 1.el / proje satışlarında 2025 yılında rekorunu egale edebilmek için kalan 5 ayda 408.091 adet konut satılması gerekmektedir.
- İPOTEKLİ SATIŞLAR: Temmuz ayında; 43.984 konut satışlarının Temmuz ayında 4.438’i ipotekli olarak gerçekleşirken; Ocak – Temmuz döneminde gerçekleşen
251.608 satışta ipotekli satışlar toplamı 28.884 oldu. 2014-25 yıllarında 1. El / proje satışlarının 2014, 2015, 2016, 2017 ve 2020 yıllarında %30 – 40 bandında ipotekli gerçekleştiği,
diğer yıllarda ise %14-22 bandında kaldığı gözlenmektedir. 2024 yılında 0,078’den 2025’in Ocak – Temmuz döneminde 0,114’e erişmesi ipotek kullanımlarında, dipten geri dönüşün
başlama göstergesidir.
- YABANCIYA SATIŞLAR: Türkiye’de Ocak – Temmuz dönemi yabancıya satışların tamamının 1.El / Proje varsayımı ile toplamı Temmuz ayında gerçekleşen 1.913 ile
Ocak – Temmuz döneminde 11.287 olarak kayıtlara geçti. 2014 – 2025 yılları ile Ocak – Temmuz dönemleri ile karşılaştırıldığında 2016 yılındaki 10.422 satışa karşılık 2025 yılında
11.267 adet bu dönemlerin 2. En düşük sayısıdır. Yabancıya satış rekorunun 2022 yılında Ocak – Temmuz döneminde 39.322, yıl genelinde 67.490 adet ile kırıldığını inceliyoruz.
SONUÇ OLARAK: İnşaat / proje geliştirmenin sektörel verileri 1.el / proje konut satışlarında yıl sonuna kadar 5 aylık süreçte, aylık ortalama 81.618 konut satışına Türkiye genelinde işaret etmektedir. Projeden satış noktasında; özel sektörün garantörlük kapsamında mortgage kredileri sunmasının mümkün olamadığı, yabancı satışların ay ortalamalarının altında kaldığı bir ortamda imkansızdır.
(Bilge Özdemir – Acarlar Şirketler Topluluğu Pazarlama ve Satış Grup Başkanı)
